4.مباحث مربوط به اعلمیّت
اعلم کیست؟
مراد از اعلم کسی است که نسبت به قواعد و مدارک مسئله، شناخت بیشتر و در نظایر و اخبار مسأله اطلاع بیشتر و نسبت به فهم اخبار واردتر و خلاصه از دیگران در استنباط قوی تر باشد که مرجع تشخیص آن، خبرگان در استنباط هستند. العروة ج1،فی التقلید،مسأله17
آیا در شرط مرجعیت، اجتهاد است یا اعلمیت؟
بعضی از فقهاء در صلاحیّت برای مرجعیّت از نظر علمی اجتهاد را کافی دانسته اند و اعلمیت را لازم نمیدانند.
کسانی هم که آن را لازم دانسته اند، بیشترشان به صورت مطلق شرط کرده اند؛ ولی بعضی مانند حضرت امام ره آن را در صورت اختلاف فتوا با غیر اعلم شرط دانسته اند. . العروة ج1،فی التقلید،مسأله18و22.
مواردی که فقط داشتن اجتهاد کافی است:
آنهائی که اعلمیت را شرط دانسته اند فقط مربوط به مرجعیت دینی است؛
و در موارد دیگر فقط اجتهاد را کافی دانسته اند؛ مانند،ولایت بر ایتام،دیوانه ها،اوقافی که متولّی ندارد،میّتی که وصی ندارد و ...
بلی فقط در قاضی شرط شده که بنا بر احتیاط واجب کسی در آن محلّ از او اعلم نباشد. . العروة ج1،فی التقلید،مسأله68